© Mark Kohn
Jozua Douglas

De verhalenhoed: Verhalen verzinnen met de klas

Hoe verzin je snel een leuk verhaalidee voor een schrijfopdracht in de klas of voor een bedtijdverhaaltje? Een blog voor juffen en meesters, vaders en moeders en andere verhalenvertellers.

Update: Sinds kort heb ik een verhalenmachine. Meer dan 1 miljoen ideeen voor de kinderboekenweek 2021.

En dan nu: Boekenschrijfles! Er gaat een luid gejuich op in de klas.

Met een boekenschrijfles scoor je als kinderboekenschrijver altijd. Dit is daarom een vast onderdeel van mijn schrijversbezoek voor de bovenbouw geworden.

We beginnen met de verhalenhoed. Een verhalenhoed? Ja, we toveren er de meest waanzinnige verhalen uit tevoorschijn. Zoals een goochelaar een konijn. Eigenlijk zijn het drie hoeden. Uit elke hoed toveren we één basis-ingrediënt voor het verhaal.

De drie basis-ingrediënten van een verhaal

Een goed verhaal heeft op zijn minst een personage nodig (Wie?). Het heeft actie nodig, er moet iets gebeuren (Wat?). En dan hebben we nog de plaats waar alles zich afspeelt (Waar?). Dit zijn dus mijn drie basis-ingrediënten: Wie, Wat, Waar.

Ik heb van te voren briefjes klaargemaakt. Drie stapels. Briefjes van Wie, briefjes van Wat en briefjes van Waar. Allereerst stop ik de briefjes van Wie in de hoed. Een van de kinderen trekt er een uit: ons personage is geboren.

Daarna stop ik de briefjes van Wat in de hoed. Opnieuw laat ik een van de kinderen een briefje uit de hoed grabbelen: we hebben de actie. Tot slot doe ik hetzelfde met de briefjes van Waar.

Voilà: een hoogst origineel verhaal-idee.

Heel leuk, maar waar blijft het conflict?

De sinaasappel | doet een middagdutje | in China

Dit zou zomaar een verhaalidee uit de hoge hoed kunnen zijn. Het heeft alle ingrediënten

(Wie? | Wat? | Waar?)

en toch denk ik niet dat kinderen hier echt enthousiast van worden. Er mist nog iets. Wat we nodig hebben is een conflict. Of op zijn minst een aanzet daartoe.

Natuurlijk kan je hier zelf allerlei conflicten bij verzinnen, zo moeilijk is dat niet. Maar je kunt het toeval natuurlijk ook een handje helpen. Dat maakt het voor de kinderen een stuk spannender.

Denk goed na over wat je op de briefjes schrijft

Nog een voorbeeld:

De prinses | droomt van een prins | in de bibliotheek

Ook hier gebeurt nog niet echt iets spannends. Ik geef mijn personages daarom graag iets mee. Zet er een intrigerend bijvoeglijk naamwoord voor. De volgende karakters zouden zo op een briefje kunnen:

De scheel meisje.
De vergeetachtige dief.
De supersterke opa.
De verschrikkelijke tandarts.

Door ze een eigenschap mee te geven, creëer ik alvast drama en dat hebben we nodig voor een goed conflict.

Dit doe ik ook met de actie. Ik zorg voor voldoende uitdaging en avontuur.

Bouwt een tijdmachine
Vlucht voor een kannibaal
Ontvoert een meisje
Vecht met een gangster

En tot slot kies ik natuurlijk mijn plaatsen met zorg.

Een vlaflipfabriek
Een paardenslachterij
Een autokerkhof
Een pruikenwinkel

Maak minstens 20 briefjes per stapel

Met 20 briefjes in elk stapeltje heb je al 8000 verhaalmogelijkheden! Genoeg stof om 21 jaar lang iedere avond voor het slapen gaan een ander verhaaltje te vertellen.

Een scheel meisje | vlucht voor een kannibaal | in een pruikenwinkel
Een verschrikkelijke tandarts | ontvoert een meisje | op een autokerkhof
Een supersterke opa | vecht met een gangster | in een vlaflipfabriek

Hoe meer je opschrijft, hoe concreter je verhaalidee

Met deze briefjes heb je gegarandeerd een spannend verhaalconcept. De overige personages kan je er zelf bij verzinnen. Is dat te veel moeite en heb je liever een concreter idee, dan zul je meer op de briefjes moeten schrijven.

Een verhaalidee kan er dan zo uit zien:

Gebeurtenis | Locatie | Tegenspeler.

Een verschrikkelijke tandarts ontvoert een meisje. | Het verhaal speelt in een donker bos. | Er komt ook een jongen in voor die pas zijn zwemdiploma heeft gehaald.

Laat je verrassen door de wonderlijke sturende hand van het toeval

En nee, niet alle ideeën zullen goed genoeg zijn om uit te groeien tot klassieke, gouden-griffel-winnende bestsellers. Maar dat maakt niet uit. Het gaat om de magie van het vertellen, de waanzin van het toeval en de onweerstaanbare uitdaging om van het meest onmogelijke idee toch een logisch verhaal te maken.

In welke vorm je het giet, moet je zelf weten. Je kunt natuurlijk ook een pim-pam-petspelletje gebruiken, of een bingomolen of een rad van fortuin.  Succes!

Lees ook:

Maak een echt (hardcover) boek met de klas
Maak een krant met de klas
Hoe schrijf je een prentenboek?


Rory's Story Cubes Kinderboek

Rory’s Story Cubes
Geen inspiratie? Gebruik deze verhaaldobbelstenen om je creativiteit op gang te brengen. Naast de ‘classic cubes’ zijn verschillende varianten: Actions, Fantasia, Heroes, Primal en Voyages. Rol de dobbelstenen en verzin je verhaal.

Bestel ze hier

 


Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reacties (9)

  • lola schreef:

    ik ben een kind van 8 jaar en heb van deze website een leuk idee gekreegen heeeeeel erg bedankt daar voor Jozua Douglas en nog iets je hebt een top website vind ik !!!!!! dus jij bent te gek! en je website ook!

  • Iris Boter schreef:

    Gelukkig Jozua, dat je het goed vindt en dat je het zelf ook ergens eerder gezien hebt. Ik vind het echt een erg leuk idee, en niet alleen voor de kinderen maar ook voor mezelf. Bedankt ook voor de tip, jij en Corien, van de verhalenmachine. Ik vind het een mirakel hoe dat werkt in je hoofd, twee of drie willekeurige woorden of zinnen bij elkaar voegen en er ontstaat werkelijk iets.

    Zo heb ik een tijdje geleden een gedichtengenerator gemaakt. Je kent ze wel, die magnetische woorden. Alleen nu heb ik mijn eigen woorden geprint en ben daarmee gaan schuiven. Ik vind het fascinerend hoe je brein woorden aan elkaar bedenkt, situaties oproept of een sfeer, een gevoel, een idee.

  • Stefan schreef:

    Heel leuk idee, dank je wel!

  • Corien Oranje schreef:

    Hier heb je er een! http://www.seventhsanctum.com/generate.php?Genname=storygen
    Maar zo’n verhalenhoed is natuurlijk veel leuker!

  • Sylvia Op de Weegh schreef:

    Hallo Jozua,

    Nog bedankt voor de 2 enveloppen met kaarten voor de kinderen op bs Amby.
    Dit idee vind ik super. Ik zal het zeker gaan gebruiken in mij groep!

    groetjes, Sylvia Op de Weegh

  • Iris Boter schreef:

    Wat een vreselijk goed idee. En het komt precies op tijd. Over 2 weken geef ik weer een workshop *Hoe schrijf ik een Boek* voor kinderen. De vorige keer ging dat prima, maar ik miste wel iets, Iets waardoor het wat spannender werd, en dat iets lees ik nu hier in jouw blog. Dus als je het niet heel erg vind ga ik een heel klein beetje van je jatten 🙂